lunes, 16 de junio de 2014

Juegos de Niños y Adultos




LA BALITA

 Pe balita avei llamada valíta , pe jeporu popular ñe'ẽ gua paraguáipegua arapa'ũ ; ojejugaba pe balita, hina pod me/pe  ** opyta pe temimbopo , ojeoipuru términ kuera propio kuera opyta mayma teko jugada mba'e , apytépe ellos: ha'e "penurti" pe juego me/pe yvy apisonada, esperando pe salida opyta "arrimarme" pe yvykua , unape mbyryguĩ mba'e ¿mbohapy ta'ãha kuera? (acorde pe estatu me/pe** pe ysaja mono'õ mba'e ha ipyhy recompensa kuera, eran pe chipiûgua , pe guyra'i jehague'o, ha otra kuera tanta kuera, pe nambíro incleme 
 
TIKICHUELA
 Juego infantil hina consiste enjugar peve 7 ndive piedrita kuera, ambojy kuera o valíta kuera; ojetira pe yvate ciertape yvatekue , segúnagarrando según pe ambopapa valíta kuera mba'e hina nde toque ha hina gua ojeho'a pe valíta principal japeho akue perdiendo. nahániri ova'erã 'ape  jepe indistintamente, avei baron kuera, vecespe , ohasa pe ruedo tikichuela, ha ohayhu/oipota japo ñuhã o pe me/pe
Yryra sỹi
oguerekóva hu’âme, jopóiramo: pirapire, ao pyahu térâ peteî ryguasu ka’ê (que consiste en subir a un palo o mástil cubierto de grasa, en cuya punta hay un premio: dinero, ropa nueva o una gallina asada).

KARRERA VOSA
Po mitã omonde vosa ijehe, ipýre, oñemoĩmba peteĩ linea-pe ha oñeme’ẽvo aviso, oñaniva’erã hikuái opopohápe, oğuahẽ raẽva ambue tendápe, oguereko jopói.
Avei oĩ vosa tuichavéva ha ikatu oike mokõi oñondive ipype, avei oñaniva’erã hikuái, opopova’erã oñondive ỹrõ ho’a hikuái ha ndaikatúi oğuahẽ ambue tendápe.
KAMBUCHI JEJOKA
Kambuchi oñemyanyhẽ pirapirégui ha ambue jopóigui, oñemosãingo ha oha’ãsévape ojejokua hesa ani hağua ohecha, oñembojere chupe ha ojepoi. Ha’e yvyra ipópe oñeha’ã ojoka hağua kambuchi. Ohecháva ikatu he’i chupe ágotyo, amógotyo ha péicha. Ikatu ojoka ha péicha ogueraha jopói oĩva kambuchípe.